Themadag 75 jarig bestaan NGV in Zwolle

Bovenstaand programma is hier te downloaden in PDF formaat.

Locatie: De themadag wordt gehouden in wijkcentrum De Weijenbelt, Campherbeeklaan 82, 8024 BZ, Zwolle. Goed bereikbaar met eigen auto en openbaar vervoer (Regelmatig vanaf station NS richting Hessenpoort via Berkum halte Abelenlaan). Parkeergelegenheid rondom het gebouw of in belendende woonstraten.

Op zaterdag rijden er RRReis-bussen. Je moet reserveren. Minimaal 30 minuten van te voren. Geef aan dat u wilt naar Berkum. Uitstappen bij bushalte WKC Berkum, Zwolle. Dan nog 240 meter lopen naar het wijkcentrum.
Op RRReis.nl en via tel.nr. 088 033 1376 kun je reserveren. Er is ook een RRReis-app te downloaden. Verder is er de Klantenservice van RRReis: 085-2085 212 of www.klantenservice.RRReis.nl. (9292.nl) schijnt hierover ook informatie te geven).

Aanmelden voor deze themadag NGV is verplicht i.v.m. de beveiliging en de catering. De aanmelding is inmiddels gesloten.

Lezingen

Michiel van der Meulen, hoofdgeoloog bij TNO, Geologische Dienst Nederland

Titel lezing: De betekenis van de geologie van Nederland voor Nederland in de komende decennia

Korte samenvatting: In 2018 stonden we stil bij het feit dat er in Nederland een eeuw lang onafgebroken geologisch was gekarteerd. Eén van de belangrijkste veranderingen daarin was het stopzetten, rond de eeuwwisseling, van de geologische oppervlaktekartering en het opstarten van een nieuwe, driedimensionale kartering. Deze is in ca. twintig jaar ontwikkeld tot een volwassen vakgebied, inmiddels door collega’s die de overgang van twee- naar driedimensionaal merendeels niet hebben meegemaakt. Ik mijn lezing ga ik in op drie vragen die ik mezelf heb gesteld na c.q. naar aanleiding van het eeuwfeest.
Het zal niet onopgemerkt zijn gebleven dat de geologische jubileumkaart die we toen hebben gemaakt het achtuurjournaal heeft gehaald. Dat was mooi, maar ook bevreemdend: we leveren elke dag 3D-geologische informatie uit op een manier die naar internationale maatstaven heel modern is. Maar pas als we een zogenaamd ouderwetse kaart uitbrengen komen we in de landelijke pers. Wat zegt dit over de appreciatie van de geologie (en van de manier waarop wij geologische informatie tot ons nemen)? Mijn stelling is: de belangstelling voor ons vakgebied is deels latent en hier ligt een opgave voor ons allemaal: de professionele en de amateurgeoloog.
In de nazit van het eeuwfeest kwamen alle levende hoofden kartering bij elkaar, die opgeteld voor ongeveer de helft van die eeuw karteren verantwoordelijk waren geweest. De oudste van het gezelschap constateerde gezien dat de kartering ‘niet dood is maar springlevend.’ Dat is mooi, want als de oudste generatie zich niet aangesloten voelt kan je eigenlijk niet stellen dat je een eeuw bezig bent. Maar hoe gaat het verder? Mijn stelling is: we staan aan de vooravond van een nieuwe fase die te maken heeft met een nieuwe wet op ondergrondinformatie: de basisregistratie ondergrond. De wet is er, het programma waarin de bijbehorende systemen is bijna afgerond, maar dan begint het pas echt.
Wat mij in mijn werk drijft is de betekenis is van ons vakgebied voor de maatschappij. Er is een uitgebreid debat gaande op de invloed van de mens op het klimaat, en de betekenis van klimaatsverandering op onze toekomst. Hieraan kan ik als niet-klimatoloog weinig aan bijdragen. Waar ik wel op een vergelijkbare manier bij wil stilstaan is de invloed van de mens op de geologie, dus niet op de atmosfeer maar op water, sediment, grondstoffen en de ondergrond in het algemeen. Is de mens een geologische factor? Mijn stelling is: jazeker, en dat is een besef waar we wat mee kunnen.

Dick Mol, honorair onderzoeksmedewerker Natuurhistorisch Museum Rotterdam

Titel lezing: Zoogdierpaleontologie in Nederland: Van professional naar non-professional. Oftewel: hoe staat de zoogdierpaleontologie er voor in Nederland?

Korte samenvatting: Nederland kent een traditie op het gebied van de zoogdierpaleontologie. Het was Prof Dr. Eugene Dubois die aan het einde van de 19de eeuw de recht opgaande mens ontdekte op Java. Zijn studenten Schreuder en Bernsen hielden zich uitgebreid bezig met de bestudering van fossiele zoogdieren uit de Klei van Tegelen. De zeer omvangrijke collectie fossiele zoogdieren uit de fauna van de Pithecanthropus erectus werd jaren lang beheerd door paleontologen als Hooijer en De Vos. Voor Nederlandse fossiele zoogdieren was in het toenmalig Rijksmuseum van Geologie en Mineralogie Drs. Gerhard Kortenbout van der Sluijs, een NGV-er in hart en nieren, van het eerste uur en gold als Nederlands fossielenkenner nummer 1. Voor de spreker gold Kortenbout van der Sluijs, toen hij hem in 1968 ontmoette, als voorbeeld en is hij in zijn voetsporen getreden. Net als Kortenbout van der Sluijs heeft de spreker het meegemaakt dat er steeds weer iets nieuws te melden was op het gebied van Pleistocene Zoogdieren zoals de eerste vondst van een steenbok uit het Gelderse Azewijn, mastodontkiezen van de Noordzeebodem, of vele duizenden skeletdelen van mammoeten van verschillende grootte, die het mogelijk maakten complete skeletten van het icoon van het ijstijdvak samen te stellen. In deze voordracht houdt de spreker de toehoorders op de hoogte van de huidige stand van zaken van de zoogdierpaleontologie in Nederland waar de nu zo levendige Werkgroep Pleistocene Zoogdieren, als een professionele organisatie optreedt met heel veel non-professionals als deskundigen, een heel mooi voorbeeld is!

Hester Loeff is amateur-onderzoeker en in die hoedanigheid onder andere werkzaam als honorair conservator voor de collectie landzoogdieren van het Koninklijk Zeeuws genootschap der Wetenschappen, en tevens secretaris voor de Werkgroep Pleistocene Zoogdieren. Ze is eigenaar van Het Wonderkabinet en maakt o.a. rariteitenkabinetten, ‘verwonderoscopen’, en geeft strandexcursies.

Titel lezing: Schatzoeken op het strand

Korte samenvatting: Onze stranden zijn een belangrijke vindplaats voor allerlei ‘schatten’. De Maasvlakte en de zandmotor zijn de meest bekende, maar eigenlijk is op elk strand wel iets spannends te vinden, als je maar weet waar je naar moet zoeken, en welke definitie van het woord ‘schat’ je hanteert.
Kennis hebben van wat je vindt is daarin onmisbaar, gevoed door nieuwsgierigheid. Wat is dit? Hoe komt het hier? Hoe oud is het?
Hoe meer je weet over wat je gevonden hebt, hoe wonderlijker het is dat het daar zomaar voor het oprapen ligt. En hoe fascinerender daarmee het verhaal wordt die de vondsten te vertellen hebben.
Kinderen hebben deze nieuwsgierigheid, ze zien dingen die volwassenen vaak niet meer zien, geven een andere betekenis aan de wereld om zich heen, stellen vragen en willen alles weten. Ze verwonderen zich nog.
De spreker probeert deze verwondering, de nieuwsgierigheid bij de luisteraar op te wekken, zodat deze hierna nooit meer over het strand kan lopen zonder naar beneden te kijken, en zonder zich af te vragen: wat is dit, en hoe komt het hier?

De samenvattingen van de lezingen zijn hier te downloaden in PDF formaat.